W rozległej spuściźnie kompozytorskiej Johanna Sebastiana Bacha (1685-1750) wyjątkowe miejsce zajmują Wariacje goldbergowskie BWV 988, opublikowane jako czwarta część Klavierübung w norymberskiej oficynie wydawniczej Balthasara Schmida (1705-1749) pod koniec 1741 lub na początku 1742 r.

Wariacje po dziś dzień zadziwiają swoją różnorodnością, wyjątkowym połączeniem układów fakturalnych i technik kompozytorskich, stawiając przed wykonawcą wysokie wymagania interpretacyjne. Zawierają przegląd rozwiązań z zakresu sztuki kontrapunktycznej, począwszy od polifonii swobodnej, przez autoimitacje, korespondencję motywiczną, sekwencje imitacyjne, na imitacji swobodnej i kanonicznej kończąc, z zastosowaniem ruchu prostego i inwersji, a także różnych interwałowych stosunków imitacyjnych, od unisonu do nony. To także znakomite kompendium środków techniki klawiszowej, wymagających umiejętności prowadzenia niezależnych i równorzędnych linii w strukturach polifonicznych, realizacji wirtuozowskich przebiegów figuracyjnych i akordowych o zróżnicowanym profilu rytmicznym i interwałowym, angażujących niejednokrotnie technikę wymiany rąk. Dojrzałości artystycznej wymagają wreszcie bogato zdobione, quasi-improwizacyjne diminucje, ornamentalnie wzbogacające kantylenową linię melodyczną.