Bogusław Schaeffer

Ur. 6.06.1929 we Lwowie, zm. 1.07.2019 w Salzburgu, polski kompozytor, muzykolog, krytyk muzyczny, dramaturg, grafik i pedagog. Ukończył studia z kompozycji u Artura Malawskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie oraz studia muzykologiczne u Zdzisława Jachimeckiego w Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W 1959 uzupełniał studia u Luigiego Nono. Wykładał kompozycję na Akademii Muzycznej w Krakowie oraz w Uniwersytecie Mozarteum w Salzburgu. Współpracował ze Studiem Eksperymentalnym Polskiego Radia w Warszawie. Był członkiem Stowarzyszenia Artystycznego „Grupa Krakowska” – awangardowej grupy kompozytorów, muzyków i plastyków, Związku Kompozytorów Polskich oraz Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej.

Był organizatorem i wykonawcą (jako pianista) wielu koncertów wraz z zespołami MW2 oraz Muzyka Centrum. Laureat wielu nagród w konkursach kompozytorskich, polskich i zagranicznych, otrzymał też wiele odznaczeń i nagród państwowych.

Autor ponad 600 utworów muzycznych, ponad 40 sztuk teatralnych, wielu książek poświęconych muzyce współczesnej – prac naukowych i popularyzatorskich. Należy tu wymienić przede wszystkim Wstęp do kompozycji (1976) – unikalny podręcznik do kompozycji, wydany przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne w języku polskim i angielskim, przetłumaczony też na język koreański i chiński.

Schaeffer był niestrudzonym awangardzistą. W twórczości muzycznej uprawiał rozmaite gatunki, m.in. muzykę graficzną, happening, teatr instrumentalny, a także muzykę dla aktorów – z pogranicza muzyki i teatru. W sztukach teatralnych posługiwał się muzycznymi sposobami kształtowania formy.

Do najważniejszych utworów Schaeffera należą: Studium w diagramie na fortepian (1955), Quattro movimenti na fortepian i orkiestrę (1957), Tertium datur traktat na klawesyn i orkiestrę kameralną (1958), Topofonica na 40 instrumentów (1960), Mała symfonia „Scultura” (1960), Musica ipsa na orkiestrę niskich instrumentów (1962), TIS MW2 (1963), Scenariusz dla nieistniejącego lecz możliwego aktora instrumentalnego (1963), Kwartet dla 4 aktorów (1966), Koncert jazzowy (1969), Heraklitiana na solo i taśmę dla 12 alternatywnych wykonawców (1970), Symfonia w 9 częściach (1973), Missa eletronica na chór chłopięcy i taśmę (1975), Harmonie i kontrapunkty (1976), Stabat Mater (1983), XVI Kwartet smyczkowy (2006), V Koncert skrzypcowy na skrzypce i chór żeński (2006).

Krzysztof Kostrzewa